Podbój kosmosu z Klubem Naukowca cz. III

Pogoda na Słońcu

Słońce nie obraca się podobnie jak bryła sztywna. Jego części obracają się różnie. Dzieje się tak dlatego, że Słońce jest olbrzymią kulą plazmową, gdyż składa się ze zjonizowanego gazu. Najszybciej obraca się na równiku około 25 dni, natomiast prędkość ta maleje i w okolicy biegunów obrót trwa około 35 dni. W wyniku tak niejednorodnego obrotu nie tylko na Słońcu powstają wiry rozgrzanego gazu, ale także linie pola magnetycznego ulegają skręceniu. Powoduje to wzrost aktywności Słońca.

Plamy słoneczne

Zewnętrzne warstwy Słońca (te które możemy zaobserwować), mogą różnić się aktywnością produkcji energii. Miejscami charakterystycznymi o niższej temperaturze są tzw. plamy słoneczne.Bardzo duże plamy można czasem zaobserwować przy zachodzie Słońca. W taki właśnie sposób obserwowano je kiedyś. Były jednak sprzeczne teorie co do powstawania plam. Niektórzy astronomowie uważali, że plamy są zjawiskami w naszej atmosferze. Zaprzeczyły temu obserwacje Galileusza w XVII wieku. Wykorzystał on swój teleskop do obserwacji Słońca i dokonał wielu ważnych odkryć. Plamy często pojawiają się grupami i mają przeróżne rozmiary. Mogą mieć średnice kilkuset kilometrów i widoczne są na powierzchni kilka godzin, mogą również osiągać rozmiary do 50 000 km i utrzymywać się na powierzchni przez kilka miesięcy. Przyczyną powstania plam na Słońcu są lokalne silne pola magnetyczne, które nie pozwalają rozgrzanym cząsteczkom z wnętrza Słońca wydostać się na zewnątrz. W skutek tego zmniejsza się ilość energii dopływającej, co powoduje obniżenie temperatury przez co plama słoneczna jest chłodniejsza niż otoczenie fotosfery. Kiedy przyglądamy się im, dostrzegamy czarny środek i szarawą otoczkę. Na początku cyklu aktywności obserwuje się nieliczne plamy mówi się wtedy o minimum aktywności Słońca. Od tego czasu plamy zaczynają przybywać. Najwięcej plam obserwuje się w czwartym i piątym roku trwania cyklu, następnie ich liczba ta zmniejsza się. Cykl taki powtarza się średnio co 11 lat. W pobliżu plam słonecznych obserwowane są tak zwane pola pochodni fotosferycznych i chromosferycznych. Są to jaśniej świecące obszary plazmy. Związane są one z obszarami koncentracji pól magnetycznych o przeciwnych biegunach.

Rozbłyski słoneczne

Tak jak na Ziemi obserwujemy zmiany pogody, również na naszej dziennej gwieździe pogoda przybiera różne oblicza. Są one jednak nieco inne i znacznie potężniejsze od tych które towarzyszą nam na Ziemi. Potężne rozbłyski słoneczne to gwałtowne procesy wydzielania ogromnej energii zgromadzonej w polach magnetycznych. Zjawiska zachodzące podczas rozbłysku przebiegają równocześnie w fotosferze, chromosferze i koronie. Burze magnetyczne i rozbłyski pojawiają się na powierzchni gwiazdy nagle. Wynikiem rozbłysków słonecznych jest wyrzucana w przestrzeń międzygwiezdną ogromna ilość naładowanych elektromagnetycznie cząstek.

Protuberancje

Majestatycznym i efektownym zjawiskiem, które towarzyszy aktywności Słońca są protuberancje. Gigantyczne obłoki gęstej plazmy tryskające w przestrzeń międzyplanetarną z krawędzi tarczy słonecznej. Osiągają one wysokość nawet do kilkuset kilometrów a ich długość sięga 2 milionów kilometrów. Protuberancje widoczne są również na tarczy słonecznej jako ciemne struktury włókniste. W trakcie trwania zaćmienia Słońca można również obserwować je gołym okiem jako jasne łuki bądź chmury, które otulają gwiazdę. Zawieszone nad powierzchnią Słońca w szkielecie pól magnetycznych mogą tak trwać kilka miesięcy bądź gdy mamy do czynienia z silną protuberancją eruptywną, wtedy materia wyrzucana jest z dużą prędkością w przestrzeń kosmiczną.

autorzy: Gracjana Kalicka i Łukasz Wyka

Źródła:

Strony www: http://dracul.kill.pl/~bielu/astronomia/slonce/sunplume_soho_big.gif

http://lubczasopismo.salon24.pl/rekscel/post/515458,elektryczne-slonce-cz-5-wybuchy-podsumowanie

http://kosmicznie.blogspot.com/2009/02/poplamione-sonce_12.html

http://adk.astronet.pl/slonce2.shtml

http://fizyka.net.pl/astronomia/astronomia_i1.html