Zbliża się wiosna i już można napotkać wyrastające z pod ziemi krokusy. Ten niepozorny kwiatek kryje wiele tajemnic i ciekawostek. Przyjrzyjmy się mu bliżej. Krokus nazywany jest także szafranem. Wyróżnić można ok. 90 gatunków kwiatów, choć najczęściej uprawianym i najcenniejszym jest szafran uprawny.
Do Europy krokusy zostały przywiezione z Azji Mniejszej. Pierwsze wzmianki nt. kwiatu można odkryć na Krecie, gdzie zachowały się freski wykorzystujące właśnie krokusy. W Europie kontynentalnej krokusy pojawiły się w XVI w. Obecnie uprawianych jest ok. 30 gatunków krokusów. W Polsce kwiaty kojarzą się z głównie zapowiedzią wiosny, bo część gatunków dzięki woskowatemu naskórkowi rozkwita, gdy tylko ziemia po zimie rozmarznie.
Krokus to też cenna roślina uprawowa. Wysuszone ziarnka pyłku szafranu uprawnego używane są jako najdroższa przyprawa na świecie – 20-30 tysięcy zł za 1 kg. Niestety na zebranie 1 kg znamion (części słupków zawierających ziarna pyłku) potrzeba 150 tys. kwiatów szafranu uprawnego. Wysuszony znany jest z cierpkiego smaku, zapachu podobnego do skoszonej trawy oraz delikatnie metalicznego połysku.
Opisywany przez koneserów zapach szafranu przypomina połączenie miodu z trawą lub sianem. W kuchni Bliskiego Wschodu i Indiach szafran wykorzystuje się jako przyprawa do ryżu oraz słodyczy. Niestety ze względu na wysoką cenę bardzo ciężko kupić szafran bez domieszek kurkumy, papryki czy wysuszonych i sproszkowanych buraków czerwonych. Przyprawa ta jest dodawana także jako barwnik żółtopomarańczowy wysokogatunkowych tkanin oraz perfum. Szafran ma też właściwości lecznicze, dzięki zawartych karotenoidom. Prawdopodobnie pozytywnie wpływa na zmęczenie siatkówki oczów jasnym światłem, jest częstym składnikiem leków antynowotworowych.
Z okwiatu krokusów, po uprzednim wysuszeniu można zrobić herbatę, która ma działanie rozluźniające i antystresowe. Co ciekawe ludzkie oko nie jest wstanie zaobserwować różnych odcieni płatków okwiatu. W silnym świetle UV krokusy mienią się bogactwem wzorów, których zadaniem jest zwabienie owadów w celu zapylenia.
Autor: Łukasz Wyka